Box 3 beleggen: zo werkt sparen en beleggen in de vermogensbelasting
Belegt u privé, dan vallen uw spaargeld en beleggingen meestal in box 3. U betaalt vermogensbelasting (vermogensrendementsheffing) over het box 3-inkomen dat voortkomt uit uw rendementsgrondslag, na aftrek van het heffingsvrij vermogen. Sinds de Overbruggingswet wordt uw box 3-inkomen berekend met forfaitaire rendementen per categorie, totdat de Wet werkelijk rendement ingaat. Hieronder vindt u wat meetelt, hoe de berekening werkt en welke mogelijkheden u heeft om binnen de regels te optimaliseren.
Wat valt in box 3?
Box 3 gaat over inkomen uit sparen en beleggen. Tot de bezittingen die doorgaans meetellen behoren onder meer:
Banktegoeden: betaal- en spaarrekeningen, deposito’s
Beleggingen: aandelen, obligaties, beleggingsfondsen, ETF’s
Overige bezittingen: tweede woning/bezit niet-eigen-woning, vorderingen, contant geld, crypto
Beleggingsrekening in box 3: zowel het gelddeel als de beleggingen op die rekening
Schulden in box 3 zijn aftrekbaar boven een jaarlijkse drempel. De eigen woning valt in box 1 en telt dus niet mee in box 3. Belegt u actief als onderneming of via een BV, dan kan het in box 1 of box 2 vallen. De peildatum voor box 3 is 1 januari van het belastingjaar. Bent u fiscale partners, dan mag u bezittingen en schulden verdelen voor de aangifte.
Heffingsvrij vermogen en vrijstellingen
U betaalt alleen box 3-belasting over het deel van uw vermogen boven het heffingsvrij vermogen. Daarnaast bestaan er vrijstellingen, zoals voor groene beleggingen (groen sparen of groen beleggen) en enkele specifieke bezittingen. Sommige zaken tellen juist niet mee in box 3, zoals pensioen- en lijfrenterekeningen, de eigen woning en gebruikelijke roerende zaken voor privégebruik.
De hoogte van het heffingsvrij vermogen en de vrijstellingen verandert geregeld. Controleer daarom jaarlijks de actuele bedragen bij de Belastingdienst. Uw rendementsgrondslag is de waarde van uw bezittingen minus schulden in box 3, verminderd met het heffingsvrij vermogen.
Hoe wordt uw box 3-inkomen berekend?
In de jaren tot de invoering van de Wet werkelijk rendement werkt box 3 met forfaitaire rendementen die verschillen per categorie. In hoofdlijnen:
Bepaal per 1 januari de waarde van uw bezittingen en schulden in box 3.
Vorm categorieën: banktegoeden, overige bezittingen en schulden.
Pas per categorie het forfaitaire rendement toe dat voor dat jaar geldt.
Tel de categorie-uitkomsten op tot uw forfaitaire rendement.
Verlaag met het heffingsvrij vermogen om de rendementsgrondslag te bepalen.
Bereken het box 3-inkomen en vermenigvuldig dit met het geldende tarief.
De forfaitaire percentages en het tarief worden jaarlijks vastgesteld en kunnen per jaar verschillen. Uw samenstelling (veel spaargeld of juist veel beleggingen) beïnvloedt daardoor direct de uitkomst. Als u fiscale partners bent, kunt u de verdeling zo kiezen dat deze voor u fiscaal optimaal uitpakt.
Voorbeeldberekening: € 100.000 spaargeld, geen schulden
Stel, u hebt op de peildatum € 100.000 aan spaargeld in box 3 en geen overige bezittingen of schulden. In de overbruggingsjaren wordt voor banktegoeden een jaarlijks forfaitair rendement vastgesteld. Uw forfaitaire rendement over het spaargeld is dan: spaargeld x forfait spaargeld. Daarop past u het heffingsvrij vermogen toe. Over de resterende rendementsgrondslag betaalt u het jaarlijkse box 3-tarief. Heeft u een fiscale partner, dan kunt u de rendementsgrondslag verdelen om optimaal gebruik te maken van het heffingsvrij vermogen. Let op: de exacte uitkomst hangt af van de actuele forfaits en het tarief van dat jaar.
Dividendbelasting en buitenlandse bronheffing
Ontvangt u dividend op aandelen of beleggingsfondsen in box 3, dan wordt vaak dividendbelasting ingehouden. Deze voorheffing kunt u doorgaans verrekenen met uw inkomstenbelasting, tot bepaalde grenzen. Bij buitenlandse aandelen wordt naast Nederlandse dividendbelasting soms ook buitenlandse bronbelasting ingehouden. Door belastingverdragen kan een deel daarvan verrekend of teruggevraagd worden. Controleer in uw aangifte welke bedragen zijn ingehouden en welke verrekening mogelijk is. Let erop dat het forfaitaire rendement in box 3 losstaat van de daadwerkelijk ontvangen dividenden; de voorheffingen blijven echter praktisch relevant door de verrekening.
Beleggen in box 1 of box 3?
Particulier beleggen valt in de regel in box 3. Belegt u echter vanuit een BV, dan vallen resultaten in box 2 of in de vennootschapsbelasting. Voert u privé activiteiten die het normale vermogensbeheer te boven gaan, dan kunnen resultaten in box 1 belast worden. Twijfelt u of uw situatie nog box 3 is of al box 1/box 2, laat dit dan beoordelen. De juiste box kan een groot verschil maken in netto rendement en risico’s richting de Belastingdienst.
Legale optimalisatie van uw box 3-positie
Verdeling met fiscale partner: verdeel bezittingen en schulden om optimaal gebruik te maken van heffingsvrij vermogen en verrekeningen.
Groen beleggen: erkende groene beleggingen bieden een vrijstelling in box 3 en een extra heffingskorting.
Schulden en drempel: alleen het deel boven de drempel is aftrekbaar. Houd deze grens in het oog.
Structurele keuzes rond peildatum en vermogensstructurering: eenmalig schuiven rond 1 januari kent anti-misbruikregels; werk met duurzame, verdedigbare keuzes.
Schenken en vermogensplanning: overdrachten kunnen box 3 drukken, maar let op schenkbelasting en uw eigen financiële doelen.
Veelgestelde vragen over box 3 beleggen
Hoeveel belasting betaalt u over box 3 beleggen?
Dat hangt af van uw rendementsgrondslag, de mix spaargeld-overige bezittingen, eventuele schulden, uw fiscale partnerschap en de jaarlijkse forfaits en het tarief. U betaalt uitsluitend over het vermogen boven het heffingsvrij vermogen. Controleer daarom elk jaar de actuele percentages.
Hoeveel belasting over € 100.000 beleggen?
Er is geen vast bedrag, omdat de berekening uitgaat van forfaitaire rendementen per categorie en een jaarlijks tarief. Bij uitsluitend spaargeld pakt de heffing anders uit dan bij een mix met aandelen of vastgoed. Met een fiscale partner kunt u bovendien de rendementsgrondslag verdelen. Reken daarom met een actuele rekentool of vraag advies.
Hoe zit het met de belasting op aandelen in box 3?
Aandelen behoren in de regel tot box 3. U wordt niet belast op gerealiseerde koerswinst, maar op een forfaitair rendement dat voor “overige bezittingen” geldt. Dividendbelasting die is ingehouden, kunt u doorgaans verrekenen. Buitenlandse bronheffing kan deels verrekend of teruggevraagd worden, afhankelijk van verdragen.
Hoe omzeilt u box 3-belasting op een legale manier?
Omzeilen is niet mogelijk, optimaliseren wel. Denk aan groen beleggen, een slimme verdeling met uw fiscale partner, het bewaken van de schulddrempel en tijdige schenkingen binnen uw vermogensplan. Eenmalig schuiven rond de peildatum brengt risico’s mee; kies voor structurele, verdedigbare oplossingen.
Hulp nodig met uw box 3-vermogen?
Evolf Vermogensadvies ondersteunt u met Vermogensregie, Vermogensplanning en onafhankelijk Beleggingsadvies. Wij kijken integraal naar uw situatie en stemmen strategie, kosten en fiscale aandachtspunten op elkaar af. Wilt u uw box 3-positie zorgvuldig inrichten en doorrekenen, neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.
